turn

n. draai, bocht; beurt; ommekeer

--------

v. draaien; omslaan; omkeren; worden; veranderen; omzetten; wenden

turn¹

[ tə:n]

I 〈telbaar zelfstandig naamwoord〉

1 draai ⇒ slag, omwenteling; 〈figuurlijk〉 ommekeer, kentering 〈van getijde〉, wisseling

2 bocht ⇒ draai, kromming; 〈bij uitbreiding〉 afslag

3 wending ⇒ draai, (verandering van) richting

4 beurt

5 dienst ⇒ daad

6 aanleg ⇒ neiging

7 〈benaming voor〉korte bezigheid ⇒ wandelingetje, ommetje; ritje, tochtje; nummer(tje) 〈in circus, show〉; 〈bij uitbreiding〉 artiest 〈in show〉

8 (korte) tijd 〈van deelname, werk〉 ⇒ poos

9 slag ⇒ winding 〈in touw e.d.〉

10 〈informeel〉schok ⇒ draai, schrik

11 〈informeel〉aanval ⇒ vlaag 〈van woede, ziekte〉

12 〈economie〉effectentransactie 〈met koop én verkoop〉 ⇒ 〈bij uitbreiding〉 transactie

13 〈economie〉verschil tussen koop- en verkoopprijzen

♦voorbeelden:

1   a few turns of the screwdriver will do • een paar slagen met de schroevendraaier zal genoeg zijn

     turn of the tide • getijwisseling, kentering 〈ook figuurlijk〉

     be on the turn • op het keerpunt zijn; omslaan; keren

     the tide is on the turn • het tij keert

2   take a turn to the right • rechts afslaan; naar rechts zwenken

     the next right turn • de volgende afslag rechts

3   take a turn for the worse • een ongunstige wending nemen

4   is it my turn to cook tonight? • moet ik vanavond koken?

     take turns at something • iets om beurten doen, elkaar aflossen met iets

     wait one's turn • zijn beurt afwachten

     turn and turn about • om en om, om de beurt

     by turns • om en om, om de beurt

     in turn • om de beurt, achtereenvolgens; op zijn beurt

     take it in turn(s) to do something • iets om beurten doen

     in one's turn • op zijn beurt

     out of turn • vóór zijn beurt; niet op zijn beurt; op een ongeschikt moment

     talk out of turn • zijn mond voorbij praten; vóór zijn beurt spreken

     your turn • jij bent

5   do someone a bad/ill turn • iemand een slechte dienst bewijzen

6   have a turn for mathematics • een wiskundeknobbel hebben

     be of a musical turn (of mind) • muzikaal aangelegd zijn

7   take a turn • een blokje om gaan

8   take a turn at the wheel • het stuur een tijdje overnemen

10  she gave him quite a turn • zij joeg hem f de stuipen op het lijf

13  turn of the market • makelaarswinstmarge

¶ turn of phrase • formulering

     have a turn of speed • zeer snel kunnen gaan 〈van auto〉

     at every turn • bij elke stap/gelegenheid, overal

     on the turn • tegen het zure aan 〈van melk〉; tegen het ranzige aan 〈van boter〉

     done to a turn • perfect klaargemaakt, precies gaar genoeg

→ goodgood/

II 〈niet-telbaar zelfstandig naamwoord〉

1 wisseling

♦voorbeelden:

1   turn of the century • eeuwwisseling

————————

turn²

I 〈onovergankelijk werkwoord〉

1 woelen ⇒ draaien

2 zich richten ⇒ zich wenden

3 〈benaming voor〉van richting veranderen ⇒ afslaan, draaien, een bocht/draai maken; (zich) omkeren, (zich) omdraaien; een keer nemen, kenteren 〈van getijde〉

4 draaien 〈van hoofd, maag〉 ⇒ tollen, duizelen

5 gisten ⇒ bederven

♦voorbeelden:

1   toss and turn all night • de hele nacht (liggen) draaien en woelen

2   the conversation turned to sex • het gesprek kwam op seks

     his thoughts turned to his mother • hij dacht aan zijn moeder

     turn aside (from) • zich afwenden (van)

     turn away (from) • zich afwenden (van); weggaan (van)

     turn to a book • een boek raadplegen

     turn to drink • aan de drank raken

     turn to someone • zich tot iemand wenden 〈om hulp〉

3   the aeroplane turned sharply • het vliegtuig maakte een scherpe bocht

     the car turned left, right, and then turned into Bond Street • de auto sloeg saf, rechtsaf, en draaide toen Bond Street in

     the tide turns • het tij keert 〈ook figuurlijk〉

     turn about • zich omkeren

     about turn! • rechtsom(keert)! 〈bevel aan troepen〉

     turn (a)round • zich omdraaien 〈van iemand〉; een ommekeer maken 〈bijvoorbeeld van economie〉; van gedachten/mening veranderen

     turn back • terugkeren, omkeren

     turn down a side street • een zijstraat inslaan

     we turned off the M1 at Hatfield • we gingen van de M1 af bij Hatfield

     he turned to teaching • hij switchte naar (het) onderwijs

4   my head is turning • het duizelt mij

¶ turn to • aan het werk gaan

     turn into • veranderen in, worden

     turn on • draaien om, afhangen van; gaan over 〈van gesprek〉

     the success of a film turns on many factors • het succes van een film hangt van vele factoren af

     water turns to ice • water wordt ijs

     turn (up)on someone • iemand aanvallen, zich tegen iemand keren

→ turn downturn down/, turn inturn in/, turn offturn off/, turn onturn on/, turn outturn out/, turn overturn over/, turn upturn up/

II 〈onovergankelijk en overgankelijk werkwoord〉

1 (rond)draaien ⇒ (doen) draaien

2 〈benaming voor〉omdraaien ⇒ (doen) omkeren; omploegen, omspitten; omslaan, keren 〈kraag〉; omvouwen

3 draaien 〈aan draaibank, bij pottenbakkerij e.d.〉 ⇒ 〈figuurlijk〉 vormen, maken

4 verzuren ⇒ zuur worden/maken

5 verkleuren ⇒ van kleur (doen) veranderen

♦voorbeelden:

1   this machine turns the wheels • deze machine laat de wielen draaien

     the wheels turn fast • de wielen draaien snel

2   the car turned • de auto keerde

     she turned the car • zij keerde de auto

     she turned my old coat • zij keerde mijn oude jas (binnenstebuiten)

     turn the collar • de kraag omslaan

     turn the page • de bladzijde omslaan

     turn about • omkeren, omdraaien

     turn (a)round • ronddraaien; omkeren, omdraaien

     turn back • omvouwen, omslaan

     turn back the sheets • de lakens omslaan/open slaan

     turn something inside out • iets binnenstebuiten keren; 〈figuurlijk〉grondig doorzoeken, overhoophalen

     it seemed as if the world had turned topsy-turvy • het leek wel de omgekeerde wereld

     turn upside down • ondersteboven keren

     turn to page seven • sla bladzijde zeven op

3   〈figuurlijk〉 finely turned legs • fraai gevormde benen

     turn a phrase • iets mooi zeggen

4   the milk turned • de melk verzuurde

     the warm weather turned the milk • door het warme weer verzuurde de melk

5   his hair turned • zijn haar veranderde van kleur

III 〈overgankelijk werkwoord〉

1 maken ⇒ draaien, beschrijven 〈cirkel enz.〉

2 overdenken ⇒ overwegen

3 omgaan 〈hoek〉 ⇒ omdraaien, omzeilen 〈kaap〉, omtrekken

4 (doen) veranderen (van) ⇒ omzetten, verzetten; (ver)maken; een wending geven aan 〈gesprek〉; bocht/draai laten maken, draaien; afwenden, omleiden

5 richten ⇒ wenden

6 doen worden ⇒ maken

7 verdraaien ⇒ verzwikken 〈enkel enz.〉

8 misselijk maken

9 worden 〈tijd, leeftijd〉 ⇒ 〈bij uitbreiding〉 passeren, geweest zijn

10 (weg)sturen ⇒ (weg)zenden

11 〈benaming voor〉in bepaalde toestand brengen ⇒ doen, brengen, zetten, laten gaan

12 omzetten ⇒ draaien, een omzet hebben van; 〈bij uitbreiding〉 maken 〈winst〉

♦voorbeelden:

1   turn a circle • een cirkel maken/beschrijven

4   turn the car into the garage • de auto de garage indraaien

     turn the conversation • een andere wending aan het gesprek geven

     turn a stream • een stroom omleiden

     turn the switch • de wissel omzetten

     turn into • veranderen in, (ver)maken tot; omzetten in

     〈figuurlijk〉 the terrible hangover turned him off drink for some time • door de enorme kater had hij een tijdje geen enkele interesse in drank

     turn the conversation to something different • het gesprek op iets anders brengen

5   turn your attention to the subject • richt je aandacht op het onderwerp

     turn a gun on someone • een geweer op iemand richten

     she turned her face away from the corpses • zij wendde haar hoofd af van de lijken

     turn a child against his parents • een kind tegen zijn ouders opstoken

6   the sun turned the papers yellow • de zon maakte de kranten geel

     〈Amerikaans-Engels〉 turn loose • los/vrijlaten

8   Chinese food turns my stomach • Chinees eten maakt mijn maag van streek

9   Nancy has just turned twenty-one • Nancy is net eenentwintig geworden

     my wife is/has turned fifty • mijn vrouw is de vijftig gepasseerd/is vijftig geworden

     it is/has turned six o'clock • het is zes uur geweest

10  turn someone adrift • iemand aan zijn lot overlaten

     turn away • wegsturen, wegjagen, ontslaan; 〈figuurlijk〉verwerpen, afwijzen

     we were turned back at the entrance • bij de ingang werden we teruggestuurd

11  turn the dog loose at night • de hond 's avonds loslaten

     turn someone into the street • iemand op straat zetten

12  turn a profit • winst maken

¶ 〈scheepvaart〉 turn round • lossen, laden en laten vertrekken

→ turn downturn down/, turn inturn in/, turn offturn off/, turn onturn on/, turn outturn out/, turn overturn over/, turn upturn up/

IV 〈koppelwerkwoord〉

1 worden

♦voorbeelden:

1   turn traitor • verrader worden

     her skin turned brown • haar vel werd bruin

     his wife turned Catholic • zijn vrouw werd katholiek

     the milk turned sour • de melk werd zuur